“Azərbaycanla Rusiyanın uzlaşan maraqlarını inkişaf etdirmək üçün müxtəlif sənədlər imzalanmalıdır”
“Bir dövlətlə müqavilə imzalaması onun başqa dövlətlə münasibətinə təsir edə bilməz”
“Azərbaycan Rusiyadan heç vaxt uzaqlaşmayıb”
Fevralın 21 də Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev Rusiyaya səfər edib. Səfər çərçivəsində iki ölkə arasında müttəfiqlik haqqında saziş imzalancağı ilə bağlı qeyri-rəsmi məlumatlar yayılıb.
“Rupor” bu mövzu ilə bağlı Ortadoğu Araşdırmalar Mərkəzinin rəhbəri, siyasi şərhçi Sədrəddin Soltandan müsahibə alıb.
Həmin müsahibəni təqdim edirik:
– Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin hazırda davam edən Moskva səfəri realaşan gün Rusiyanın Donetski və Luqansk “Xalq respublikaları”nı tanıması barədə qərar verdiyini əsas gətirən bəzi sosial şəbəkə istifadəçiləri iddialar irəli sürürlər. Bu barədə Siz nə düşünürsünüz?
– Prezidentin Moskvaya səfər edəcəyi xəbəri Putinin dünən imzaladığı fərmandan bir neçə gün əvvəl yayılıb. Bu fərmanın Prezidentin Rusiyaya səfəri ilə əlaqəsi yoxdur.
– Səfər çərçivəsində Azərbaycan və Rusiya arasında müttəfiqlik bəyannaməsinin imzalanacağı ilə bağlı məlumatlar yayılıb. Bu saziş Azərbaycana hansı üstünlükləri qazandıra bilər, yaxud əksinə, rəsmi Bakının hansı poroblemlərlə üz-üzə qalma təhlükəsi var
– İmzalanan sazişin mətni məlum olmadığı üçün, burada Azərbaycan maraqlarının necə təmin ediləcəyi barədə fikir söyləmək düzgün deyil. Mətn dərc olunandan sonra bu barədə danışmaq olar.
– Belə iddia olunur ki, mütəffiqlik haqqında bəyannamə imzalanacağı təqdirdə Şuşa Bəyannaməsinin əhəmiyyəti azalacaq və Azərbaycanın Türkiyə ilə münasibətlərinə xələl gələcək.
– Əvvala, Rusiya ilə müttəfiqlik haqqında saziş barədə dolğun və rəsmi məlumat yoxdur. İkincisi, Azərbaycanın hər hansı dövlətlə müqavilə bağlaması onun digər dövlətlərlə münasibətinə təsir edə bilməz. Şuşa Bəyannaməsi Azərbaycan və Türkiyə münasibətlərinin tarixini və bu gününü əks etdirir, Rusiya ilə imzalanacaq sazişin mətni isə hələ bəlli deyil. Azərbaycan İsraillə də hər hansı bir müqavilə imzalasa, bu Şuşa Bəyannaməsinə təsir edə bilməz, çünki bu müqavilə İsraillə Azərbaycan münasibətlərini əks etdirir. Rusiya ilə imzalanan, yaxud da imzalanacaq hər hansı bir saziş Azərbaycanın qonşu dövlətlərlə əməkdaşlığını gücləndirməyə və öz təhlükəsizliyini təmin etməyə yönəlib.
– Bu müttəfiqlik sazişinin imzalanması indiki məqamda nə qədər vacibdir?
– Regionda və Azərbaycanda yaranmış vəziyyət belə bir müqavilənin imzalanmasını şərtləndirir. Azərbaycan oxşar sənədi ABŞ-la da imzalaya bilər.
– Rusiyanın beynəlxalq hüququ pozaraq “Donetski Xalq Respubilkası” və “Luqansk Xalq Respubilkası”nın müstəqilliyini tanıması fonunda bu sənədin imzalanması Azərbaycanın beynəlxalq nüfuzuna necə təsir edə bilər?
– Azərbaycan Rusiya ilə əvvəl də müqavilələr imzalayıb. Azərbaycan hakimiyyəti dəfələrlə açıqlayıb ki, Rusiya Azərbaycanın strateji müttəfiqidir. Bu müttəfiqliyin əsasında hər hansı bir sənəd imzalanmalıdır. Hələ 1992 və sonrakı illərdə də Azərbaycan və Rusiya arasında əməkdaşlıq sazişləri imzalanıb. Rusiya Azərbaycana düşmən dövlət deyil. Hər iki dövlətin toqquşan və uzlaşan maraqları var. Bu uzlaşan maraqları inkişaf etdirmək üçün müxtəlif sənədlər imzalanmalıdır. Müqavilənin imzalanması Azərbaycanın Rusiyanın beynəlxalq hüququ pozmasını dəstəkləmək anlamına gələ bilməz. İki ölkə arasında yaxın münasibətlər var, bu müqavilələr də münasibətlərin inkişaf etdirilməsinə yönəlib. Azərbaycan Rusiyadan vaxt uzaqlaşmayıb. 10 noyabr 2020-ci ildə də Azərbaycan Rusiya ilə müqavilə bağlayıb. 9 maddəlik bəyanatda Rusiya sülhməramlılarının Azərbaycanın Qarabağ bölgəsində yerləşdirilməsi nəzərdə tutulub.
– Sədrəddin bəy, cəmiyyətdə anti-Rusiya əhvalının formalaşdığı açıq şəkildə hiss olunur, şimla qonşumuzla bağlı hər hansı informasiyaya çevik reaksiya bu səbəbdən ola bilər.
-Bütün cəmiyyətlərdə istənilən dövlətə qarşı həm antipatiya, həm də simpatiya ola bilər. Bu gün Azərbaycanda Hitleri sevənlər və ona nifrət edənlər var. Dinimizin qadağalarına baxmayaraq, Azərbaycanda satanist ideologiyasına rəğbəti olan insanlar var. Cəmiyyətdə bütün ideologiyalara həm sevgi, həm də nifrət ola bilər. Dövlətlər arasında münasibətlər cəmiyyətin maraqlarını əks etdirir, amma bu münasibətlər beynəlxalq hüquq normaları əsasında müəyyənləşir. Azərbaycanla Rusiya arasında hər hansı bir müqavilə imzalanacaqsa, bu parlamentdə ratfikasiya olunacaq. Prezident və parlament xalq tərəfindən seçilir və xalqın maraqlarına xidmət edir.
Yazı Rupor.az xəbər portalında dərc olunub (Mənbədən oxu)
Nəcməddin Quluzadə
ALARLI 